‘Het gaat goed met de tijger, maar niet met de olifant’, zegt hij, en: ‘We moeten af van het oude paradigma dat we ons moeten laten leiden door economische drijfveren. Er is echt een andere instelling nodig om de wereld niet verder te vervuilen.’ Iedereen kan een steentje bijdragen: ‘We moeten de plastic soep te lijf gaan door bewuster te leven en te handelen.’
Zo, rechttoe, rechtaan, klare taal op 6 februari in de Barn aan de Zernikelaan in Groningen. Die mag men ook verwachten van de presentator van de satirische tv-quiz Dit was het Nieuws. Dat het milieu Harm Edens (57) aan het hart gaat, is deze woensdag meteen duidelijk, al was het maar vanwege dat duidelijk zichtbare WNF-speldje op z’n revers. Hij is al 23 jaar ambassadeur van het Wereld Natuur Fonds, waarvoor hij de hele wereld over vloog om zijn bijdrage te leveren aan het behoud van natuur en biodiversiteit. In 1999 vergezelde hij, zo blijkt uit een door hem getoond filmpje, Blöf bij hun bezoek aan Spitsbergen waar de Zeeuwse popgroep een concert gaf.
De multinationals zitten nog in de ontkenningsfase
Natuurlijk vroeg Edens daar aandacht voor het droeve lot dat de ijsbeer is beschoren wanneer de aarde verder opwarmt. En dat die opwarming een feit is, lijdt voor Edens geen twijfel. ‘Je ziet het aan de toename van extreem weer, zoals die gortdroge Amerikaanse zomer van 2018. Nog even en Californië staat vijf keer per jaar in de fik.’
De multinationals moeten het ontgelden. ‘Ik heb met ABN/AMRO en met Unilever onderhandeld en met Marjan van Loon van Shell om tafel gezeten. Maar die reageert als een vijftienjarige, ze is niet serieus. Het is het einde van het tijdperk van de fossiele energie, dat lijken de multinationals niet te willen begrijpen. Het doet denken aan de manier waarop men in de vorige eeuw over asbest dacht. Ze zitten nog in de ontkenningsfase. Ze kunnen niet omdenken, die klimaatontkenners. Maar ooit zullen ze het wél begrijpen, mark my words!’
De Telegraaf is een erkende spreekbuis voor het tegengeluid. De krant verwoordt de angst voor verandering. ‘We moeten helpen om die vrees weg te nemen. Daar is meer dan kracht en volharding voor nodig. Noem het liefde.’
Harm Edens laat schoolkinderen stralen met hun verhalen over een beter milieu
Klimaatverandering is een complex en wereldomvattend probleem. Wat kun je daar als eenling aan doen? Heel wat, zo blijkt uit het antwoord van Agnes Meijer (projectleider op de Hanze): ‘Ik ben 32 jaar vegetariër, heb m’n zonnepanelen bijna terugverdiend, ik heb windaandelen in Noord-Holland en gebruik sinds twee maanden minder plastic verpakkingsmateriaal. Daarnaast werk ik mee aan het vergroenen van een gebiedje in Noord-Tanzania door de snoeitechniek van de Masai te gebruiken, kisiki hai. Door bomen in de vorm van struikjes te snoeien, groeien ze in drie jaar uit tot bomen van vijf meter hoog.’
Daar valt Edens’ gedragsverandering bij in het niet, maar toch: ‘Ik neem zo weinig mogelijk het vliegtuig en ik eet geen vlees meer. Ja, sowieso totdat de omwenteling van fossiele brandstof naar een natuurlijke, duurzame wereld voltooid is. Geloof me, het wordt ooit beter.’
Foto: Voorafgaand aan de Barn Talk, een initiatief van het Energy Transition Centre, liet Harm Edens schoolkinderen vertellen over hun plannen voor een betere wereld en een schoner milieu.
